Wydawca treści Wydawca treści

Rezerwaty przyrody

Rezerwaty to wydzielone obszary o szczególnych wartościach przyrodniczych, zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym. Ogranicza się tam gospodarkę leśną. Spośród 1441 rezerwatów, które mamy obecnie w Polsce, 671 to rezerwaty leśne o łącznej powierzchni ponad 61 tys. ha. Rezerwaty stanowią 1,6 proc. powierzchni lasów zarządzanych przez LP.

Aktualnie na terenie Nadleśnictwa Zwierzyniec znajdują się trzy rezerwaty przyrody o łącznej powierzchni 399,79 ha. Są to rezerwaty Debry, Szum i Święty Roch.

Rezerwat Święty Roch swoją nazwę zawdzięcza usytuowanej na jego skraju drewnianej kapliczce, zbudowanej nad źródełkiem, którego wody mają według legendy lecznicze działanie. Powstał on w 1983 roku, w celu ochrony cennych przyrodniczo fragmentów starodrzewu jodłowo – bukowego, porastającego wapienne wzgórza. 

Osobliwością rezerwatu są potężne jodły i sędziwe buki, nierzadko osiągające pomnikowe rozmiary.

W runie możemy spotkać gatunki rzadkich roślin takie jak: paprotka zwyczajna, kokoryczka okółkowa, naparstnica zwyczajna, wawrzynek wilczełyko, buławnik wielkokwiatowy, podkolan biały. Rezerwat udostępniony jest licznymi ścieżkami pieszymi oraz trasą rowerową.

Rezerwat Debry utworzony w 1983 roku obejmuje swoim zasięgiem fragment wierzchowiny, poprzecinanej wąwozami erozyjnymi tzw. debrami, które dały początek jego nazwie. Ochroną objęto starodrzew jodłowo – bukowy z licznymi gatunkami roślin górskich. Większą część rezerwatu stanowi zespół wyżynnego jodłowego boru mieszanego porastający wierzchowiny i łagodne zbocza wąwozów. W głębszych jarach i na stromych stokach znalazł dla siebie miejsce buk, tworząc zespół żyznej buczyny karpackiej – formy roślinności charakterystycznej dla regla dolnego Karpat.

Ochroną objęto starodrzew jodłowo – bukowy z licznymi gatunkami roślin górskich.

Jej nieodłącznym elementem są dwa gatunki żywca: cebulkowy i gruczołowaty. Są to rośliny, które zakwitając na wiosnę tworzą zwarte kobierce, rozesłane po dnie lasu. Oprócz wymienionych gatunków w runie spotkać możemy również rzadkie i chronione rośliny, do których należą: wilczomlecz migdałolistny, tojeść gajowa, lepiężnik biały, buławnik wielkokwiatowy, kruszczyk szerokolistny i podkolan biały. Wielką osobistością rezerwatu jest obecność gatunków górskich, rzadko spotykanych w warunkach wyżynnych, takich jak: paprotnik kolczysty, nerecznica górska, starzec gajowy, przetacznik górski czy zachyłka Roberta.

Rezerwat Szum utworzony w 1958 roku jest najmniejszym, ale chyba najbardziej urokliwym spośród wszystkich rezerwatów utworzonych dotąd na terenie Nadleśnictwa. Rzeka Szum, której niespełna dwukilometrowy odcinek został objęty ochroną, tworzy tutaj szereg malowniczych wodospadów i kaskad potocznie zwanych „szumami". Są to skalne uskoki powstałe na skutek wypiętrzenia obszaru Roztocza. Możemy spotkać je również na kilku innych roztoczańskich rzekach i potokach. Oprócz samego potoku w skład rezerwatu wchodzą: las łęgowy i ols – zbiorowiska porastające dno doliny i terasę nadrzeczną, wyżynny mieszany bór jodłowy, który zajmując stoki, przechodzi w wyższych partiach w bór sosnowy. Rosnące tu drzewa osiągają imponujące, pomnikowe rozmiary. Wiele, spośród występujących tu, rzadkich gatunków roślin podlega ochronie.

Wiele, spośród występujących tu, rzadkich gatunków roślin podlega ochronie.

Są to: parzydło leśne, rosiczki okrągłolistna i pośrednia, śnieżyczka przebiśnieg, bluszcz pospolity, lilia złotogłów, widłaki jałowcowaty, goździsty i wroniec. Z pozostałych gatunków na uwagę zasługują: zanokcice skalna i zielona, porzeczka alpejska, skrzyp olbrzymi, paprotnica krucha. Warto nadmienić, że rezerwat jest jedynym w Polsce potwierdzonym miejscem występowania mało znanego, należącego do pluskwiaków owada – Nobis major. Przez rezerwat wytyczono ścieżkę edukacyjno – przyrodniczą, mającą na celu przybliżenie jego cennych walorów.